Ordet Gaman kjendest eigentleg som eit framandord, på line med ekvivalent og kvadratrot, men det var no norsk likevel då, rotnorsk! Det var fleire slike ord, som ”hjå” og ”or”. Eg tvilar ikkje på at han Ivar fann desse orda på reisene sine, men han fann dei i alle fall ikkje i Ørsta! ”Tut. Tut. Or veg. Or veg.” stod det i Hans Bergersens ”Lesebok for fyrste skuleåret”. Eg greidde å skjøne at meininga var at ein skulle ”ha seg to veia”, men brukte mange år på å sjå samanhengen mellom ”or” og ”to”. Men om orda var framandvorne, lærte ein no alltid å skjøne dei. Vi vart tungt fora med solid nynorsk, så visst lærte eg å skjøne kva ”gaman” tydde.
Og kva kunne dei no ha til gaman, desse pengelense og utstyrslause ungane frå 50-talet? Jau, vakna vi ein morgon til eit dugeleg lag nysnø, og det var ikkje sjeldan, kunne vi gå ut og trakke ”mystisk-ring”. Då tok vi til med ein romstor sirkel og trakka så i spiral til vi kom inn til midten. Så stod vi der, midt i sjølvprodusert ”mystikk”, og hadde ikkje anna å gjere enn å trakke den lange vegen attende. Å jukse, ved å hoppe frå spiralrunde til spiralrunde, var ikkje å tenkje på. Kanskje var der nokre tynne trådar attende til slekter før oss som hadde laga ”mystiske” formasjonar i terrenget?
Mystiskring
Elles kunne gaman vere eit skjelett av eit lastebilførarhus, som skapt til å ”turne” på, sikkert ikkje tryggjingsklarert etter dagens leikeplass-standard, men vi berga oss gjennom det òg.
Noko av det gildaste som hende var når veret brått slo om frå væte, som vi jamnast hadde rikeleg av, til gnallkulde. Då vart det dei likaste isformasjonar til å underhalde seg med. Små elvar i brattlende vart rutsjebaner, gjerne med ei noko hardvoren avslutning, myrar vart til skeisebaner der vi kunne framføre vår versjon av Bambi på isen.
Bambi, originalversjonen
Ei særskilt form for gaman var å kome heim frå skule laurdagane, jau då, vi vart plaga til skule laurdagane! Då hadde mor vaska og flidd til helga, det lukta reint alle stader, kanskje var det òg bakst i omnen, broderte løparar (beige aida med tulipanmønster) låg på bord og benkjer, og i radioen kunne vi høyre ”Trafikk og musikk” med Folkestad og Karlsen. Folkestad hadde ein hang til tango, og slik vart laurdagskveldsskjensla trigga medan det enno var høglys dag. Men du hendelse kor eg skvatt den gongen han nemnde ordet ”ølflaske” – på radio! Med største sjølvfølgje. Nei, kva kunne dei ikkje få seg til, desse halvheidne menneska frå Oslo-traktene.
Lenge trudde eg at det på ingen måte kunne bli laurdag utan grønsåpelukt og Trafikk og musikk. Merkjeleg korleis laurdagskjensla har vorte transformert til luktfri mikrofiber og ”Hallo i uken”.
Radiolyttere vil nok forbinde navnet Oddvar Folkestad med to ord: trafikk og tango. Få kjenner til at han også er utdannet organist med erfaring fra Oslo som vikarorganist. Radioteknisk utdannelse og handelsskole var grunnlaget for journalistarbeidet i dagspressen og i NRK. I 1956 ble han tilsatt som NRKs første informasjonssjef. Fra 1962 arbeidet han som programsekretær. Tango og trafikk var to ord som ble knyttet til det populære radioprogrammet "Trafikk og Musikk" (1960–89). Hver lørdag i 29 år lyttet folk til dette programmet hvor trafikksaker ble kommentert og diskutert. Musikken var nok begrenset til tango og religiøs musikk. Å danse tango gjorde han ikke, men musikken spilte han ofte. I studio deltok også Thorleif Karlsen fra politietaten i mange år. I fjernsynet medvirket han i flere program.
Klipp frå http://www.nrk.no/. Det ser ut som Folkestad var ein heidersmann, sjølv om han snakka om øl på radioen.
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar